Geçtiğimiz aylarda Güney Afrika’da bir yıldırım, iki zürafanın bulunduğu yere düştü ve bu hayvanların ölümüne sebep oldu; zürafalardan birinin kafatasında bulunan yanık bir çatlak, birinin kafasına düşen yıldırımın her iki zürafayı da öldürdüğünü gösteriyor.
Zürafalar, Güney Afrika’nın Kimberley kentinin yaklaşık 180 kilometre batısında yer alan özel bir doğa koruma alanı olan Rockwood’daki bir fırtınanın sonrasında bulundu.
Güney Afrika’da faaliyetlerini sürdüren Bloemfontein kentindeki Devlet Üniversitesi’nden Hayvan, Yaban Hayatı ve Otlak Bilimleri Bölümü’nde öğrenci olan Ciska P. J. Scheijen, geçtiğimiz günlerde bu dehşet verici olayı anlattı. Zürafaların yüksek boyunun fırtına sırasında elektrik çarpması riskini arttırdığını ve onları bir çeşit “canlı paratonerlere” dönüştürdüğünü söyledi.
Tek Sebebi Boylarının Uzunluğu Muydu?
Konuya dair yapılan araştırmalar şaşırtıcı bir sonucu ortaya çıkarıyor, Zürafaların diğer hayvanlara göre yıldırım çarpmalarına daha yatkın olması gibi bir şey söz konusu değil. Peki, yıldırım çarpmasının yolları neler?
Schiejen’in söylediğine göre, yıldırım çarpmalarının bir hayvanı öldürebileceği dört yol var. Hayvanı doğrudan vurabilir veya yakındaki bir nesneye çarptıktan sonra hayvanın vücuduna sıçrayan bir “yan flaş” olarak vurabilir. Elektrik akımı, yıldırım çarpmış bir nesneyle doğrudan temas halinde olan bir hayvanda bulunduğunda, “dokunma ihtimali” ile de ölümcül olabilir. Son olarak, Yıldırım, hayvanı yerden elektriklendiren (yerde bulunan bir iletkenden) “adım potansiyeli” ile ölümcül bir akım da sağlayabilir.
Güney Afrika’daki bu iki zürafa çalılar ve çimlerle çevrili bir alanda, ancak yakınlarda ağaç yoktu; yetişkin bir erkek zürafa yaklaşık 5,5 metre boyundayken dişiler ise yaklaşık 4,5 metre boyunda; bu yüzden zürafalar bölgedeki en uzun iletkendi. Zürafalar birbirlerinden 7-8 metre uzaklıktaydı. Zürafalardan birinin üzerinde görünürde hiçbir yaralanma belirtisi yoktu, muhtemelen diğer (kafasında çatlak oluşan) zürafaya çarpan yıldırımın etkisi; aralarındaki temas sonucu diğerine de geçmişti. Her iki zürafa da bu sebeple ölmüş olmalıydı.
Scheijen’in anlattığına göre, her iki zürafanın da üzerinden çok ağır bir amonyak kokusu geliyordu. Araştırmacılar, daha önce 2014 yılında bir bilim dergisinde yayınlanan bir çalışmada yıldırım çarpmış bir zürafayı çevreleyen benzer bir kokudan bahsetmişlerdi. Bu da yıldırımın doğrudan zürafalardan birine çarptığını kanıtlar nitelikteydi.
Yukarıdan Gelen Ölüm
Uluslararası Biyometeoroloji Dergisi’nde 2012 yılında yayınlanan bir araştırmaya göre her yıl binlerce hayvan, düşen yıldırımlar sebebiyle yaşamını yitiriyor. Tabii bazıları diğerlerine göre daha savunmasız. Çalışmaya göre, ön ve arka ayakları arasındaki mesafe fazla olan hayvanların, yıldırım çarptığında hissedeceği etki çok daha fazla. Zürafalar da bunlardan biri…
