Anksiyete hakkında çeşitli yorumlar yapılır ancak kısaca, vücudunuzun strese karşı verdiği doğal bir tepkidir. Gelecekle ilgili korku ya da endişe duygusu, okulun ilk günü, bir iş görüşmesine gitmek veya bir konuşma yapacak olmak çoğu insanın endişeli ve gergin hissetmesine neden olabilir.
Ancak bu durum aşırı ise, yani altı aydan uzun sürüyor ve hayatınızı ciddi ölçüde etkilemeye başlıyorsa, anksiyete bozukluğunuz olabilir.
Makalemizde “Sosyal anksiyete nedir? Anksiyete bozukluğu nedir? Depresyonla arasındaki farklar nelerdir?” gibi sorularınızın cevaplarını ayrıntılı şekilde vermeye çalışacağız.
Anksiyete Bozukluğu Ne Demek? Çeşitleri Nelerdir?
Yeni bir yere taşınmak, yeni bir işe başlamak veya bir test yapmak konusunda endişeli hissetmek normaldir. Bu tür endişeler aslen tatsızdır, ancak sizi daha fazla çalışmaya ve daha iyi bir iş yapmaya motive edebilir. Sıradan kaygı, gelen ve giden bir duygudur, ancak günlük yaşamınıza müdahale etmez.
Anksiyete bozukluğu durumunda, korku ve kaygı hissi her zaman yanınızda olur. Oldukça yoğun ve bazen ruhen zayıflatıcı etkiler gösterir..
Bu tür bir anksiyete, sevdiğiniz şeyleri yapmayı bırakmanıza neden olabilir. Aşırı durumlarda, bir asansöre binmenizi, caddeden karşıya geçmenizi ve hatta evden çıkmanızı bile engelleyebilir. Tedavi edilmezse, bu kaygı durumu (anksiyete) daha da kötüleşmeye ve sizi olumsuz etkilemeye devam edecektir.
Anksiyete bozukluğu oldukça sık görülür ve her yaştan insanları etkileyebilir. Amerikan Psikiyatri Derneği’ne göre, kadınlarda anksiyete teşhisi oranı, erkeklerden daha fazladır.
İlgili: Tükenmişlik Sendromu Ve Öğrencilik
Anksiyete Bozukluklarının Türleri
Anksiyete, birkaç farklı psikolojik bozukluğu içinde barındıran genel bir kavramdır. Bunlardan bazıları:
Panik Atak: Beklenmedik zamanlarda tekrarlayan panik ataklar yaşanır. Panik atak bozukluğu olan bir kişi bir sonraki panik atağın korkusu içinde yaşayabilir.
Fobi: Bir nesne, durum veya bir eyleme duyulan aşırı korku ve hoşlanmama durumu.
Sosyal Anksiyete Bozukluğu: Sosyal ilişkilerde başkaları tarafından yargılanmaktan korkmak.
Obsesif Kompulsif Bozukluk: Belirgin şekilde tekrarlanan davranışları gerçekleştirmenize neden olan irrasyonel düşünceler.
Ayrılık Kaygısı: Evden veya sevdiklerinden uzak olma korkusu.
Sağlıkla İlgili Kaygı: Sağlık durumuyla ilgili duyulan kaygı.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu: Yaşanan travmatik bir olaydan sonra anksiyete.
Anksiyete Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Anksiyete, bunu yaşayan kişiye bağlı olarak farklı hislerle ortaya çıkar. Duygular içinizde uçuşan kelebeklerden, çok kötü ve durgun hissetmenize kadar ciddi ölçüde değişiklikler gösterebilir. Zihniniz ve bedeniniz arasında bir kopukluk varmış gibi hissedersiniz.
İnsanların anksiyete yaşamalarının diğer sebepleri arasında kabuslar, panik ataklar ve kontrol edemediğiniz acı verici düşünceler veya anılar bulunur. Genel bir korku ve endişe hissine sahip olabilirsiniz veya belirli bir yerden veya olaydan korkabilirsiniz.
Genel Anksiyete Belirtileri Şunlardır;
Kalp atış hızında artış
Hızlı nefes alma
Huzursuzluk
Konsantrasyon ve odaklanma sorunları
Uykuya dalma zorluğu
Anksiyete belirtileriniz bir başkasınınkinden tamamen farklı olabilir, bu yüzden anksiyetenin nasıl ortaya çıkabileceğini bilmek çok önemlidir. Karşılaşabileceğiniz birçok endişe verici semptom türü hakkında bilgi edinmelisiniz. Ne mutlu size ki biz varız, konuyla ilgili her şeyi ayrıntılı bir şekilde incelemeye ve sizlere aktarmaya çalışıyoruz. Devam edelim.
Anksiyete Atağı (Krizi) Nedir?
Bir anksiyete atağı ezici bir endişe, aşırı stres, sıkıntı veya korku duygusudur. Birçok insan için, anksiyete atağı yavaş yavaş gelişir. Stresli bir olay yaklaştıkça daha da kötüleşebilir.
Anksiyete atakları büyük ölçüde değişebilir ve semptomlar bireyler arasında farklılık gösterebilir. Bunun nedeni, birçok anksiyete belirtisinin herkesin başına gelmemesi ve zamanla değişebilmesidir.
Anksiyete Atağının Yaygın Belirtileri Şunlardır:
Bayılma veya baş dönmesi hissi
Nefes darlığı
Ağız kuruluğu
Terleme
Titreme veya sıcak basması
Ansızın hissedilen aşırı endişe ve kaygı
Huzursuzluk
Sıkıntı
Korku
Uyuşma veya karıncalanma
Panik atak ve anksiyete atağı bazı ortak semptomlara sahip olsa tam olarak aynı değildir. Her biri hakkında ayrıntılı bilginiz olduğu takdirde belirtilerinizin bunlardan hangisini işaret ettiğini rahatlıkla anlayabilirsiniz.
Sorumluluk Reddi: Amacımız, size en alakalı ve güncel bilgileri sağlamaktır. Ancak, hastalıklar, semptomlar, ilaçlar ve maddeler her kişiyi farklı şekilde etkilediğinden, bu bilgilerin olası tüm bilgileri içerdiğini garanti edemeyiz. Bu bilgi, tıbbi tavsiye yerine geçmez. Olası sorunları, yan etkileri, hastalıkları ve semptomları her zaman tıbbi geçmişinizi bilen bir sağlık uzmanıyla görüşün. Dusge.com’da paylaşılan bilgiler, tıbbi tavsiye yerine geçmez. Detaylı bilgi için: tıbbi sorumluluk reddi.
Anksiyeteye Neden Olan Nedir Ve Tanı İçin Test Yapılabilir Mi?
Araştırmacılar anksiyetenin kesin nedeninden emin değiller. Ancak, muhtemelen birçok faktörün bir araya gelmesiyle ortaya çıkıyor. Bunlar genetik ve birçok çevresel faktör olabilir.
Maalesef “anksiyete testi” diye bir kavram yoktur ve hiçbir test, tek başına anksiyeteyi tespit edemez. Anksiyete tanısı uzun bir fizik muayene süreci ve psikolojik durum analizi gerektirir.
Bazı doktorlar, yaşadığınız semptomlara katkıda bulunabilecek tıbbi durumları ortaya çıkarmak için kan veya idrar testleri de dahil olmak üzere birçok fizik muayene yapabilir.
Doktorların yaşadığınız anksiyete düzeyini değerlendirmesine yardımcı olabilecek çeşitli anksiyete testleri ve ölçekler kullanılır.
Anksiyete Nasıl Geçer, Tedavileri Nelerdir?
Anksiyete teşhisi konduktan sonra, tedavi seçeneklerini doktorunuzla birlikte belirlemeniz gerekir. Bazı insanlar için tıbbi tedavi gerekli değildir. Yaşam tarzınızda yapacağınız bazı değişiklikler anksiyete semptomlarıyla başa çıkmak için yeterli olabilir. “Tedavisi ne kadar sürer?” diyecek olursanız, tamamen semptomların seviyesiyle alakalı bir durumdur ve kişiden kişiye değişim gösterir.
Bununla birlikte, orta veya şiddetli vakalarda tedavi olmanız, semptomların üstesinden gelmenize ve daha yönetilebilir bir günlük yaşam sürmenize yardımcı olacaktır.
Anksiyete tedavisi iki kategoriye ayrılır: psikoterapi ve ilaç tedavisi. Bir terapist veya psikologla görüşmek, anksiyete ile başa çıkmak için kullanmanız gereken yöntemleri öğrenmenize yardımcı olabilir.
Genellikle anksiyete tedavisinde kullanılan ilaçlar arasında antidepresanlar ve sakinleştiriciler bulunur. Beyin kimyasını dengelemek, anksiyete ataklarını önlemek ve anksiyete bozukluğunun en şiddetli semptomlarını önlemek için işe yarayabilirler.
Anksiyete İçin Bazı Doğal İlaçlar
Yaşam tarzı değişiklikleri, anksiyete bozukluklarını engellemenin etkili bir yoludur. Doğal ilaçların çoğu vücudunuza iyi bakmak, sağlıklı aktiviteleri artırmak ve zararlı aktiviteleri hayatınızdan çıkarmaktır.
Bunlar şunları içerir:
Kaliteli bir uyku
Meditasyon
Aktif olmak ve egzersiz yapmak
Sağlıklı bir beslenme düzeni
Alkolden kaçınmak
Kafeini olabildiğince tüketmemek
Sigarayı (kullanıyorsanız) bırakmak
Bu yaşam tarzı değişiklikleri, birçok anksiyete bozukluğuna karşı gelmenize yardımcı olacaktır.
Anksiyete ve Depresyon
Anksiyete bozukluğunuzun sebebi karışık depresif bozukluklar da olabilir. Anksiyete ve depresyon ayrı ayrı ortaya çıkabilirken, bu zihinsel sağlık bozukluklarının her ikisinin birlikte gerçekleşmesi de oldukça mümkündür.
Anksiyete, klinik veya majör depresyonun bir belirtisi olabilirken, depresyonun ağır semptomları; anksiyete bozukluğu tarafından tetiklenebilir.
Her iki durum da benzer yöntemlerle tedavi edilir: psikoterapi (danışmanlık), ilaçlar ve yaşam tarzında yapılacak değişiklikler.
Anksiyete Bozukluğu Olan Çocuklar
Çocuklarda anksiyete oldukça doğal ve yaygındır ve ortalama sekiz çocuktan birinde görülür. Çocuklar büyüdükçe, ebeveynlerinden ve arkadaşlarından öğrendikçe, genellikle kendilerini sakinleştirme ve kaygı duygularıyla başa çıkma becerilerini geliştirirler.
Ancak, çocuklarda anksiyete kronik ve kalıcı hale gelebilir ve anksiyete bozukluğuna dönüşebilir. Kontrolsüz anksiyete günlük aktivitelere olumsuz etki etmeye başlayabilir ve çocukların insanlarla etkileşim kurmaktan kaçınmasına sebep olabilir.
Çocuklarda Anksiyete Bozuğunun Bazı Belirtileri:
Sinirli olmak
Uykusuzluk
Korku duyguları
Utanç
Hareketsizlik
Çocuklarda anksiyete tedavisi psikolojik danışmanlık ve ilacın kullanımı yoluyla yapılır.
Gençlerde Anksiyete Bozukluğu
Gençlerde anksiyete bozukluğuna sebep olabilecek birçok şey olabilir. Gelecek kaygısı, şehir dışında üniversiteye gitmek ve ilk randevular bu yıllarda olduğundan dolayı, gençlerde anksiyete oldukça normaldir. Ancak devamlı endişeli hisseden veya sık sık anksiyete belirtileri gösteren gençler anksiyete bozukluğuna sahip olabilir.
Gençlerde anksiyete belirtileri aşırı sinirli olma, utangaçlık, eve kapanma ve insanlardan kaçma olabilir. Ayrıca gençlerde anksiyete, bazı olağandışı sonuçlara yol açabilir. Okulda kötü performans gösterebilir, sosyal etkinliklerden uzaklaşabilir ve hatta uyuşturucu madde veya alkol kullanmaya bile başlayabilirler.
Bazı gençlerde depresyon, anksiyeteye eşlik edebilir. Her iki durumu da teşhis etmek önemlidir, böylece tüm bunların altında yatan sebepler rahatlıkla belirlenebilir ve çözüme kavuşturulabilir.
Ergenlerde anksiyete için en yaygın tedaviler psikolojik danışma ve ilaç tedavisidir. Bu tedaviler ayrıca depresyon semptomlarının giderilmesine de yardımcı olur.
Anksiyete ve Depresyon
Stres ve anksiyete aynı madalyonun iki yüzüdür diyebiliriz. Stres, beyninize veya vücudunuza olan taleplerin sonucudur. Bu, sizi sinirlendiren, endişelendiren bir olay veya bir aktiviteden kaynaklanabilir. Anksiyete aynı endişe, korku veya huzursuzluktur.
Anksiyete, stresinize bir tepki olabilir, ancak stres belirtileri göstermeyen kişilerde de ortaya çıkabilir.
Hem anksiyete hem de stres fiziksel ve zihinsel semptomlara neden olur. Bunlardan bazıları;
Baş ağrısı
Karın ağrısı
Kalp atışında hızlanma
Terleme
Baş dönmesi
Kas gevşemesi
Hızlı nefes alma
Panik
Sinirli bir ruh hali
Konsantre ve odaklanma sorunları
İrrasyonel öfke
Huzursuzluk
Uykusuzluk
Stres ve endişe her zaman kötü değildir. Her ikisi de, yapmanız gereken bir işi veya meydan okumayı gerçekleştirmek için size biraz destek veya teşvik sağlayabilir. Ancak kalıcı hale gelirlerse, günlük yaşamınızı olumsuz etkilemeye başlayabilirler ve bu durumda, tedaviye başvurmak gerekir.
Tedavi edilmemiş depresyon ve anksiyete, uzun vadede kalp hastalığı gibi kronik sağlık sorunlarına sebep olabilir.
Anksiyete ve Alkol
Birçok kişi bir konuda endişe duyduğunda veya en ufak sorunda, çözümü alkolde bulur ve bunu alışkanlık haline getirir. Evet, alkol bir yatıştırıcıdır. Merkezi sinir sisteminizin aktivitesini baskılayabilir, bu da daha rahat hissetmenize yardımcı olabilir. Ancak uzun vadede pek de iyi bir çözüm değildir.
Anksiyete bozuklugu olan bazı insanlar düzenli olarak (daha iyi hissetmek için) alkol veya uyuşturucu kullanırlar. Tüm bunlar, birçok zararlı bağımlılığa sebep olabilir.
Anksiyete ele alınmadan önce, sahip olunan alkol veya uyuşturucu problemini tedavi etmek gerekir. Kronik veya uzun süreli kullanım sonucunda durum daha da kötüleştirebilir.
Anksiyeteye İyi Gelen Gıdalar
İlaç ve psikolojik danışmanlık, anksiyeteyi tedavi etmek için kullanılan genel yöntemlerdir. Yaşam tarzı değişikliği, yeterli uyku ve düzenli egzersiz yapmak da tedavi sürecine destek olur. Ayrıca bazı araştırmalar, bazı gıdaların anksiyete bozukluğuna ve strese karşı etkili olduğunu ortaya koyuyor. Çoğu bitkisel olmak üzere bu gıdalardan bazıları:
Somon balığı
Papatya
Zerdeçal
Bitter çikolata
Yoğurt
Yeşil çay
Bu gıdaların endişe ve kaygılarınızı azaltabilecek etkileri olduğu ve anksiyeteye iyi geldiği araştırmalar sonucunda ortaya çıkmıştır.
Sonuç: Anksiyete bozuklukları ilaç, psikoterapi veya her ikisinin bir kombinasyonu ile tedavi edilebilir. Hafif anksiyete bozuklugu olan veya kolayca bunu ortadan kaldırabilecekken bazı insanlar; bu durumla yaşamayı ve tedaviye başvurmamayı tercih eder.
Anksiyete bozuklukları, en ciddi vakalarda bile tedavi edilebilen bir sorundur. Bir psikolojik danışmana başvurarak anksiyetenizi rahatlıkla kontrol altına alabilir, oldukça sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürebilirsiniz.
