Oscar Ödüllü Belgeseller (1990-2020)

Oscar ödüllü belgeseller ile 30 yıllık süreci mercek altına alıyoruz…

Academy of Motion Picture Arts and Sciences (Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi) tarafından yılda bir kez verilen Akademi Ödülleri ya da daha yaygın ismiyle Oscar Ödülleri, 1929 yılından bu yana birçok farklı başlıkta sinema sektörüne emek veren kişilere veriliyor.

En İyi Belgesel Film de bu başlıklardan biri. Akademi Ödülleri uluslararası anlamda dünyanın en saygın ödüllerinden biri olduğu için biz de 1990 yılından bu yana Oscar Ödülü almış belgeselleri, kısa tanıtımlarıyla birlikte listeledik.

Her yıl heyecanla Akademi Ödülleri’ni takip eden biriyseniz seneler içinde hangi belgesellerin ya da ne tür yapımların ödül aldığını keşfedebilirsiniz. Bu vesileyle 2020 yılının en iyi filmlerini ödüllendirecek olan 93. Akademi Ödülleri’nin pandemi sebebiyle 25 Nisan 2021 tarihine ertelendiğini de eklemiş olalım. İyi seyirler!

American Factory

IMDb: 7.4 | 2019 | Netflix

2020 En İyi Belgesel Film Oscar Ödülü kazananı American Factory, 2008 krizinin ardından Ohio’daki insanların en önemli gelir kaynağı olan General Motors fabrikasının Çinli bir milyarder tarafından satın alınması ve ardından yaşan ciddi işçi-patron çatışmalarını ele alıyor.

Free Solo

IMDb: 8.2 | 2018

Free Solo, profesyonel dağcı Alex Honnold’ın Yosemite Ulusal Parkı’ndaki El Capitan’a yaptığı 3 saat 56 dakika süren ipsiz ve son derece tehlikeli tırmanışın hikayesini anlatıyor.

Icarus

IMDb: 7.9 | 2017 | Netflix

2018 yılı En İyi Belgesel Film Akademi Ödülü sahibi belgesel, Bryan Fogel’in spor dünyasında doping olayını araştırmaya başlamasını ve ardından tesadüfi diyebileceğimiz bir şekilde büyük bir skandalı açığa çıkarması sürecini ele alıyor.

O.J.: Made In America

IMDb: 8.9 | 2016 | 5 Bölüm (7 saat)

O.J.: Made In America, Amerika tarihinin en büyük davalarından biri olan, aylarca süren ve televizyon kanallarında yayınlanan, Amerikan futbolu oyuncusu O.J. Simpsons’ın eski eşi Nicole ve Ron Goldman’ı öldürmekle suçlandığı ve 92 olaylarının da etkisiyle amacından saparak ırkçılık zeminine taşınan dava sürecini ele alıyor.

Amy

IMDb: 7.8 | 2015

2016 yılı En İyi Belgesel Film Akademi Ödülü sahibi Asif Kapadia belgeseli, Amy Winehouse’un hayatını, çocukluğundan itibaren tamamen arşiv görüntülerinin kurgulanmasıyla anlatılıyor.

Citizenfour

IMDb: 8.0 | 2014

Citizenfour, Amerika’nın en büyük skandallarından biri olan NSA’nın hiçbir yasal dayanak olmaksızın ve anayasayı ihlal ederek sıradan insanlar da dahil hemen herkesi dinlediğini ifşa eden eski NSA çalışanı Edward Snowden’ın hayatını anlatıyor.

20 Feet from Stardom

IMDb: 7.4 | 2013

20 Feet from Stardom, sahnenin görünmez kahramanları vokalistlerin hikayelerine odaklanıyor.

Searching for Sugar Man

IMDb: 8.2 | 2012

2013 En İyi Belgesel Film Oscar Ödülü kazananı Searching for Sugar Man, 1970’li yıllarda Detroit’li bir folk şarkıcısı olan Sixto Rodriguez’in farkında olmadan kendi ülkesinde değil de Güney Afrika’da popülerleşmesi, hatta bir efsaneye dönüşmesi sürecini ve sanatçının hayatını anlatıyor.

Undefeated

IMDb: 7.7 | 2011

Undefeated, maddi imkansızlıklara ve teknik yetersizliklere rağmen yeni koçları Bill Courtney sayesinde yükselişe geçen Amerikan futbol takımı Manassas Tigers’ın ilham veren hikayesini işliyor.

Inside Job

IMDb: 8.2 | 2010

Inside Job belgeselinde, 2008 yılında Amerika’da yaşanan, milyonlarca insanın işsiz kalmasına ve çok zor şartlarda yaşamasına sebep olan ekonomik kriz, farklı boyutlarıyla çarpıcı bir şekilde ele alınıyor.

The Cove

IMDb: 8.4 | 2009

2010 yılı En İyi Belgesel Film Akademi Ödülü kazananı The Cove, bir grup aktivist, sinemacı ve dalgıcın, eski yunus eğitmeni Ric O’Barry liderliğinde Japonya’daki Taijii bölgesine giderek burada gayet yasal bir şekilde yapılan balina katliamını ortaya çıkardığı süreci anlatıyor.

Man on Wire

IMDb: 7.7 | 2008

Man on Wire, 1974 yılında New York’taki İkiz Kuleler arasında hiçbir önlem almadan ip üstünde yürümüş olan Philippe Petit’in bu “Yüzyılın Sanatsal Suçu”na nasıl hazırlandığını, neler hissettiğini anlatıyor.

Taxi to the Dark Side

IMDb: 7.4 | 2007

Taxi to the Dark Side, Amerikan askerlerinin Afganistan ve Irak’ta kullandıkları acımasız sorgu tekniklerinin bir uzantısı olan 2002’de işkence edilerek öldürülen bir taksicinin hikayesini işliyor.

An Inconvenient Truth

IMDb: 7.4 | 2006

An Inconvenient Truth, tüm dünyanın ortak problemi olan iklim değişikliği ve küresel ısınma konusunu ele alıyor.

March of the Penguins

IMDb: 7.5 | 2005

March of the Penguins belgeselinde, Antarktika’daki imparator penguenlerin her yıl Mart ayında tekrarlanan yolculuğunun hikayesi anlatılıyor.

Born Into Brothels: Calcutta’s Red Light Kids

IMDb: 7.2 | 2004

2005 yılı En İyi Belgesel Film Akademi Ödülü sahibi Born Into Brothels belgeseli, Kalküta’da seks işçiliği yapan kadınların çocuklarıyla olan ilişkisini ve iletişimini anlatıyor.

The Fog of War

IMDb: 8.2 | 2003

The Fog of War belgeseli, hem John F. Kennedy hem de Lyndon B. Johnson’ın başkanlık dönemlerinde Savunma Bakanı olarak görev almış Robert McNamara’nın Amerika’nın politikalarına dair görüşlerini inceliyor.

Bowling for Columbine

IMDb: 7.9 | 2002

Bowling for Columbine, Amerika’da sıklıkla yaşanan silahlı saldırıları inceleyerek bu silahlı şiddetin köklerine iniyor.

Murder on a Sunday Morning

IMDb: 7.9 | 2001

Murder on a Sunday Morning, 15 yaşındaki Afrika kökenli Amerikalı bir gencin, işlemediği cinayetlerle suçlandığı bir dava sürecini konu alıyor.

Into the Arms of Strangers: Stories of the Kindertransport

IMDb: 7.7 | 2000

Into the Arms of Strangers, 1930’lu yılların sonuna doğru Nazi Almanyasından gizlice kaçırılan 9300 çocuğun hikayesini anlatıyor.

One Day in September

IMDb: 7.8 | 1999

2000 yılı En İyi Belgesel Film Oscar Ödülü sahibi One Day in September, Filistinli terör örgütü Black September (Kara Eylül)’ın 1972 yılında Münih’te gerçekleşen olimpiyatlarda İsrailli sporcuları rehin alması olayını anlatıyor.

The Last Days

IMDb: 7.6 | 1998

The Last Days, Auschwitz’den kurtulabilen 5 kişinin hikayesi üzerinden geniş bir bakış açısıyla soykırımı inceliyor.

The Long Way Home

IMDb: 7.4 | 1997

The Long Way Home belgeseli, II. Dünya Savaşı’ndan sonra İsrail devletinin kurulma hikayesini konu alıyor.

When We Were Kings

IMDb: 8.0 | 1996

When We Were Kings, 1974 yılında Zaire’de Muhammad Ali ve en büyük rakiplerinden biri olan George Foreman arasında gerçekleşen efsane boks maçını anlatıyor.

Anne Frank Remembered

IMDb: 8.0 | 1995

Belgeselde, Anne Frank’in Günlüğü adlı kitabın daha doğrusu günlüğün sahibi, soykırım kurbanı Anne Frank ve ailesinin hikayesi anlatılıyor.

Maya Lin: A Strong Clear Vision

IMDb: 7.3 | 1994

1995 yılı En İyi Belgesel Film Oscar Ödülü kazananı A Strong Clear Vision belgeseli, Vietnam Memorial Wall ve Civil Rights Memorial gibi anıtların ünlü tasarımcısı Maya Lin’in hayatını ele alıyor.

I Am a Promise: The Children of Stanton Elementary School

IMDb: 7.1 | 1993

I Am a Promise, Philadelphia’daki bir okulunda öğretmenlerin yaşadıkları zorlukları ve öğrencileriyle kurdukları iletişimi anlatıyor.

The Panama Deception

IMDb: 7.6 | 1992

The Panama Deception belgeseli, ABD’nin 1989 yılındaki Panama işgalinin perde arkasını ve medyanın süreçteki rolünü irdeliyor.

In the Shadow of the Stars

IMDb: 6.3 | 1991

San Francisco Operası’nı odağına alan In the Shadow of the Stars belgeseli, büyük yıldızlara değil de koro üyelerinin hayatlarına odaklanıyor.

American Dream

IMDb: 7.8 | 1990

American Dream belgeselinde 1985-86 yıllarında Austin’daki Hormel Foods işçilerinin başlattığı 6 aylık grev ve bu grevin sonuçları inceleniyor.

Common Threads: Stories from the Quilt

IMDb: 7.8 | 1989

Rob Epstein ve Jeffrey Friedman tarafından yönetilen, anlatıcılığını Dustin Hoffman’ın üstlendiği belgesel film, AIDS yüzünden hayatını kaybeden insanları anmak için yapılmış NAMES Project AIDS Memorial Quilt’in hikayesini merkeze alarak sayılardan ibaret olmayan insanların yaşamlarını görünür kılıyor. O dönemlerde Amerika’da devlet ve dini otoritelerin AIDS ile ilgili tutumunu ve bireylerin verdikleri mücadeleleri güncel olarak Pose dizisinde de görebilirsiniz.